Cover Image

Adat tolak bala pandemik Covid-19 dalam Masyarakat Mualang di Belitang, Kalimantan Barat

Adat tolak bala ataupun nulak bala dalam bahasa Mualang merupakan satu amalan tradisional yang bertujuan untuk menghindari masyarakat daripada sesuatu penyakit ataupun musibah. Akibat modernisasi, adat ini jarang diamalkan oleh masyarakat Mualang pada masa sekarang dan dikategorikan sebagai warisan...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: Mangku, Hendrikus, Chong, Shin, Collins, James T.
Format: Article
Language:English
Published: Penerbit Universiti Kebangsaan Malaysia 2023
Online Access:http://journalarticle.ukm.my/22894/1/jatma%202023%201103%2001.pdf
http://journalarticle.ukm.my/22894/
http://ejournal.ukm.my/jatma/index
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
id my-ukm.journal.22894
record_format eprints
spelling my-ukm.journal.228942024-01-19T01:57:05Z http://journalarticle.ukm.my/22894/ Adat tolak bala pandemik Covid-19 dalam Masyarakat Mualang di Belitang, Kalimantan Barat Mangku, Hendrikus Chong, Shin Collins, James T. Adat tolak bala ataupun nulak bala dalam bahasa Mualang merupakan satu amalan tradisional yang bertujuan untuk menghindari masyarakat daripada sesuatu penyakit ataupun musibah. Akibat modernisasi, adat ini jarang diamalkan oleh masyarakat Mualang pada masa sekarang dan dikategorikan sebagai warisan yang terancam punah. Dalam tempoh pandemik Covid-19 menular, adat ini didapati muncul kembali dalam masyarakat Mualang di lembah Sungai Belitang dan dipraktikkan sebagai kaedah alternatif untuk mencegah Covid-19. Pada kesempatan itu, pengkaji utama telah berjaya mengumpulkan warisan berharga ini dengan kaedah wawancara dan pemerhatian ikut serta. Oleh kerana budaya Mualang ini belum pernah dirungkai sebelum ini, makalah ini bertujuan melakukan deskripsi ke atas ritual tersebut. Hasil kajian mendapati bahawa pentek (patung berupa manusia) merupakan benteng simbolik untuk menghalang serangan penyakit. Dari segi upacara, ritual tolak bala disempurnakan melalui empat peringkat yang berbeza, iaitu menimang ayam (nimang manok), memanggil makhluk pelindung (Puyang Gana), menimang pentek (nimang pentek) dan memohon perlindungan dari Petara. Setiap peringkat ini akan disertakan dengan pelafazan mantera-mantera yang berkaitan. Kajian terhadap adat tolak bala suku Mualang ini telah menyumbang kepada kosa ilmu etnografi Mualang, khususnya pelestarian warisan tak ketara yang terancam punah. Sesungguhnya, di era pasca Covid-19, mustahil adat ini akan diamalkan lagi oleh masyarakat Mualang, lebih-lebih lagi dengan kajian yang mengesani bahawa wujud tanggapan negatif daripada generasi muda terhadap ritual ini. Penerbit Universiti Kebangsaan Malaysia 2023-09 Article PeerReviewed application/pdf en http://journalarticle.ukm.my/22894/1/jatma%202023%201103%2001.pdf Mangku, Hendrikus and Chong, Shin and Collins, James T. (2023) Adat tolak bala pandemik Covid-19 dalam Masyarakat Mualang di Belitang, Kalimantan Barat. International Journal of the Malay World and Civilisation, 11 (3). 3 -12. ISSN 2289-1706 http://ejournal.ukm.my/jatma/index
institution Universiti Kebangsaan Malaysia
building Tun Sri Lanang Library
collection Institutional Repository
continent Asia
country Malaysia
content_provider Universiti Kebangsaan Malaysia
content_source UKM Journal Article Repository
url_provider http://journalarticle.ukm.my/
language English
description Adat tolak bala ataupun nulak bala dalam bahasa Mualang merupakan satu amalan tradisional yang bertujuan untuk menghindari masyarakat daripada sesuatu penyakit ataupun musibah. Akibat modernisasi, adat ini jarang diamalkan oleh masyarakat Mualang pada masa sekarang dan dikategorikan sebagai warisan yang terancam punah. Dalam tempoh pandemik Covid-19 menular, adat ini didapati muncul kembali dalam masyarakat Mualang di lembah Sungai Belitang dan dipraktikkan sebagai kaedah alternatif untuk mencegah Covid-19. Pada kesempatan itu, pengkaji utama telah berjaya mengumpulkan warisan berharga ini dengan kaedah wawancara dan pemerhatian ikut serta. Oleh kerana budaya Mualang ini belum pernah dirungkai sebelum ini, makalah ini bertujuan melakukan deskripsi ke atas ritual tersebut. Hasil kajian mendapati bahawa pentek (patung berupa manusia) merupakan benteng simbolik untuk menghalang serangan penyakit. Dari segi upacara, ritual tolak bala disempurnakan melalui empat peringkat yang berbeza, iaitu menimang ayam (nimang manok), memanggil makhluk pelindung (Puyang Gana), menimang pentek (nimang pentek) dan memohon perlindungan dari Petara. Setiap peringkat ini akan disertakan dengan pelafazan mantera-mantera yang berkaitan. Kajian terhadap adat tolak bala suku Mualang ini telah menyumbang kepada kosa ilmu etnografi Mualang, khususnya pelestarian warisan tak ketara yang terancam punah. Sesungguhnya, di era pasca Covid-19, mustahil adat ini akan diamalkan lagi oleh masyarakat Mualang, lebih-lebih lagi dengan kajian yang mengesani bahawa wujud tanggapan negatif daripada generasi muda terhadap ritual ini.
format Article
author Mangku, Hendrikus
Chong, Shin
Collins, James T.
spellingShingle Mangku, Hendrikus
Chong, Shin
Collins, James T.
Adat tolak bala pandemik Covid-19 dalam Masyarakat Mualang di Belitang, Kalimantan Barat
author_facet Mangku, Hendrikus
Chong, Shin
Collins, James T.
author_sort Mangku, Hendrikus
title Adat tolak bala pandemik Covid-19 dalam Masyarakat Mualang di Belitang, Kalimantan Barat
title_short Adat tolak bala pandemik Covid-19 dalam Masyarakat Mualang di Belitang, Kalimantan Barat
title_full Adat tolak bala pandemik Covid-19 dalam Masyarakat Mualang di Belitang, Kalimantan Barat
title_fullStr Adat tolak bala pandemik Covid-19 dalam Masyarakat Mualang di Belitang, Kalimantan Barat
title_full_unstemmed Adat tolak bala pandemik Covid-19 dalam Masyarakat Mualang di Belitang, Kalimantan Barat
title_sort adat tolak bala pandemik covid-19 dalam masyarakat mualang di belitang, kalimantan barat
publisher Penerbit Universiti Kebangsaan Malaysia
publishDate 2023
url http://journalarticle.ukm.my/22894/1/jatma%202023%201103%2001.pdf
http://journalarticle.ukm.my/22894/
http://ejournal.ukm.my/jatma/index
_version_ 1789425773542637568
score 13.211869

Similar Items