Reformasi ejaan jawi untuk literasi dan revitalisasi jawi : satu kertas konsep

Seperti yang termaktub dalam Akta Bahasa Kebangsaan, tulisan Jawi adalah tulisan alternatif bagi bahasa Melayu. Oleh yang demikian, penutur bahasa Melayu sepatutnya tidak mempunyai masalah untuk membaca tulisan Jawi dengan lancar. Namun demikian, hanya sebahagian kecil penutur bahasa Melayu ya...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: Khazriyati Salehuddin,, Nurjanah Mohd. Jaafar,
Format: Article
Language:English
Published: Penerbit Universiti Kebangsaan Malaysia 2024
Online Access:http://journalarticle.ukm.my/23862/1/Gema%20Online_24_2_7.pdf
http://journalarticle.ukm.my/23862/
https://ejournal.ukm.my/gema/issue/view/1711
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Description
Summary:Seperti yang termaktub dalam Akta Bahasa Kebangsaan, tulisan Jawi adalah tulisan alternatif bagi bahasa Melayu. Oleh yang demikian, penutur bahasa Melayu sepatutnya tidak mempunyai masalah untuk membaca tulisan Jawi dengan lancar. Namun demikian, hanya sebahagian kecil penutur bahasa Melayu yang boleh membaca tulisan Jawi; malah, penutur bahasa Melayu yang boleh membaca al-Qur’an dengan lancar juga tidak mampu membaca tulisan Jawi dengan baik. Kajian lepas menunjukkan banyak bahasa di dunia ini telah dan sedang melalui reformasi ke atas sistem ejaan mereka, antaranya untuk meningkatkan kadar literasi dalam kalangan penutur bahasa tersebut serta untuk tujuan revitalisasi. Sehubungan itu, artikel ini mencadangkan langkah-langkah yang perlu diambil bagi mereformasikan tulisan Jawi yang sedia ada. Ini dimulakan dengan menjalankan kajian saintifik bagi menyokong kajian-kajian terdahulu yang menunjukkan bahawa sistem ejaan Jawi semasa adalah kompleks, sehingga menyebabkan semakin ramai penutur bahasa Melayu sukar untuk membacanya. Antara pendekatan saintifik yang dicadangkan adalah dengan menggabungkan penggunaan perisian pemprosesan bahasa berasaskan psikologi dengan Alat Pengesan Gerak Mata (APGM) yang boleh menganalisis proses membaca secara kuantitatif melalui masa tindak balas dan tempoh membaca, bilangan tumpuan (‘fixation count’), tempoh tumpuan (‘fixation duration’), dan bilangan kunjungan (‘visit count’). Langkah ini kemudiannya boleh disokong dengan analisis kualitatif ke atas pola tumpuan (‘gaze plot’) dan peta haba (‘heat maps’), serta data dalam bentuk perbualan dari temu duga retrospektif. Sekiranya data dari analisis kuantitatif dan kualitatif ini menyokong kajian-kajian lepas yang menunjukkan bahawa sistem ejaan Jawi semasa adalah kompleks dan sukar dibaca, reformasi ke atas ejaan Jawi boleh dicadangkan berdasarkan pendekatan reformasi-reformasi yang pernah diambil oleh, bukan sahaja bahasa-bahasa lain di dunia ini, malah, menggunakan pendekatan yang pernah berlaku dalam tulisan Jawi sendiri. Reformasi ejaan ke atas mana-mana bahasa di dunia ini sebenarnya adalah satu proses yang sentiasa berlaku, dan proses ini merupakan sesuatu yang perlu dilakukan ke atas tulisan Jawi bukan sahaja untuk meningkatkan literasi, malah untuk melestarikan sistem tulisan Jawi sebagai satu proses revitalisasi.